سنگ نگاری، دگرسانی، کانی سازی و پی جویی های ژئوشیمیایی در منطقه ی شمال غرب ارغش نیشابور

منطقه­ی مورد بررسی ­در شمال­شرق ­نیشابور در استان خراسان رضوی و در شمال­غرب معدن طلای ارغش واقع شده است. سنگ­های منطقه از واحدهای عمیق تا نیمه عمیق با ترکیب  اسیدی_ حدواسط تشکیل شده­اند و شامل گرانودیوریت، دیوریت و گرانیت هستند. این توده­ها شدیداً دگرسان شده­اند. زون­ های آلتراسیون شامل: زون پروپلیتیک، سرسیتیک، سیلیسی و آرژیلیک است. کانی­سازی به دو شکل اولیه و ثانویه دیده می­شود. کانی­سازی اولیه خود به دو بخش تقسیم می­شود، کانی­ سازی پراکنده در توده­ های نفوذی (سین­ ژنتیک) و کانی­سازی رگه­ای در منطقه­های گسله (اپی ژنتیک). کانی­­سازی پراکنده شامل پیریت بوده و در متن توده­های گرانیتی و دیوریتی مشاهده می­شود. کانی­­­سازی رگه­ای پیریت، کالکوپیریت، کوارتز و کلسیت در ارتباط با زون­های گسله­ با روندهای شمال­ شرقی_ جنوب­ غربی، شمال­غربی_ جنوب­شرقی و شرقی _غربی که شیب حدود ne60 درجه دارند مشاهده شده­ است. کانی­های ثانویه  نیز شامل ، مالاکیت، آزوریت، هماتیت ، گوتیت و کوولیت است. بررسی­های ژئوشیمیایی بیهنجاری عناصر مس، سرب، روی را در هاله­های ژئوشیمی اولیه و ثانویه نشان می­دهد. بیشترین مقدار مس در رسوب­های آبراهه­ای 124، روی 85  و سرب 38 گرم در تن است و در نمونه­ های سنگی بیشترین مقدار مس 2200، روی 336  و سرب 589 گرم در تن به دست آمده است. این بیهنجاری­ها در ارتباط با توده­های عمیق و نیمه عمیق با ترکیب اسیدی- حدواسط  بوده و با زون­های دگرسان سیلیسی و سرسیتیک- پروپلیتیک هستند. حضور کانی­سازی افشان به صورت سطحی و زیر سطحی، وجود کانی­سازی نوع رگه­ای طلا ،آنتیموان و حضور زون­های گسله در منطقه ارغش و نیز حضور هاله­های ژئوشیمیایی اولیه و ثانویه برای عناصر مس، سرب و روی در منطقه مورد بررسی و مناطق مجاور، می­تواند پیشنهاد کننده­ی احتمال حضور کانسارهای نوع رگه­ای وابسته به مس پورفیری در منطقه مورد بررسی باشد.